Kiedy właściwie powstaje odpad?

Na przestrzeni ostatnich kilku lat zauważyć można znaczny wzrost ilości nakładanych na firmy z branży chłodnictwa i klimatyzacji obowiązków dotyczących ochrony środowiska. Zdania w branży co do sensu wprowadzania w życie kolejnych obowiązków środowiskowych są podzielone. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że do tematów oznaczonych szeroko pojętą etykietą EKO podchodzi się coraz poważniej. Ponadto nie ulega wątpliwości fakt, że przepisy dot. ochrony środowiska niezależnie od praktyki stosowanej w wielu firmach z branży muszą być przestrzegane na równi np. z przepisami podatkowymi.

Dochodząc do takiego stwierdzenia nie pozostaje nic jak tylko zagłębić się w gąszcz przepisów dotyczących ochrony środowiska i jasno zdefiniować obowiązki firmy w tym zakresie.

Niniejszy cykl artykułów będzie zatem poświęcony dokładnemu wyjaśnieniu poszczególnych kwestii związanych ze środowiskowym aspektem działalności firm z branży chłodnictwa i klimatyzacji w ujęciu prawnym, ale również i praktycznym.

Zasada jaka będzie przyświecała niniejszemu cyklowi artykułów polega na omawianiu kolejnych obowiązków na początku skupiając się na problemach natury ogólnej i stopniowo przechodząc w szczegóły i praktyczne wskazówki, które mam nadzieję ułatwią Państwu prowadzenie działalności oraz trochę „oswoją” nielubiane przez większość przedstawicieli branży przepisy.

Na początek naszej „przygody z dżunglą przepisów” wybrałem gospodarkę odpadami. Należy tutaj jednoznacznie stwierdzić, że gospodarka odpadami to najważniejszy aspekt środowiskowy, który należy mieć na uwadze rozważając obowiązki środowiskowe firm z branży. Z tego powodu w tym wydaniu podejmę temat odpadów bardzo ogólnie i będzie to stanowiło jedynie wstęp do bardziej szczegółowych rozważań.

Na początku należy wyjaśnić co to jest w zasadzie odpad, ponieważ od dobrego zrozumienia tych definicji zależy odpowiednie czytanie pozostałych przepisów z tego zakresu oraz ich właściwa interpretacja (jeżeli w ogóle można stwierdzić, że interpretacja może być „właściwa”).

Zaczynając od ww. definicji dodam, że tematykę gospodarki odpadami podejmuje ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Nr 0 poz. 21, z późn. zm.).

Powyższy dokument zawiera definicję odpadu.

Definicja odpadu zawarta w ustawie o odpadach brzmi w sposób następujący: „…rozumie się przez to każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany”.

Analizując powyższą definicję należy zwrócić uwagę, że kluczową kwestią w zdefiniowaniu czy mamy do czynienia w danej sytuacji z odpadem czy też nie jest fakt pozbycia się substancji lub przedmiotu. Zgodnie z powyższym to posiadacz przedmiotu lub substancji decyduje czy ma zamiar się ich pozbyć  czy przedmiot lub substancja będzie dalej użytkowana (należy tutaj pamiętać, że w pewnych przypadkach dany przedmiot lub substancja po użyciu automatycznie staje się odpadem, co narzucają przepisy – o tych przypadkach będzie mowa w następnym artykule). Stwierdzenie czy dana substancja lub przedmiot jest odpadem jest w dużej mierze uznaniowa, ale jednocześnie kluczowa dla obowiązków posiadacza takiej substancji lub produktu. Sprawne operowanie ww. definicją wymaga niestety doświadczenia i znajomości praktyki stosowania przepisów, natomiast za dobry przykład może posłużyć następująca sytuacja:

w  danej firmie laptop użytkowany jest np. przez 3 lata, a po tym okresie wymieniany na nowy, natomiast postępowanie ze starym można podzielić na dwa sposoby:

1. dla ww. firmy laptop po 3 latach jest bezużyteczny, więc jest kwalifikowany jako odpad i firma staje się wytwórcą odpadu, z którym postępowanie jest ściśle określone w ustawie o odpadach,
2. firma postanawia po okresie użytkowania przekazać laptop jako sprawne urządzenie np. do szkoły, gdzie będzie on z powodzeniem wykorzystywany, a więc nie stanie się odpadem.

Podsumowując sytuację można stwierdzić, że kluczowym jest określenie momentu, którym powstaje odpad, a więc momentu, w którym danej substancji lub produktu chcemy się pozbyć. 

Dla ułatwienia zrozumienia ww. wywodu poniżej mogą Państwo zapoznać się tabelą zawierającą przykładowe kody odpadów, które potencjalnie mogą powstawać w działalności firm z branży (głównie serwisy urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych):

W kolejnym artykule przejdziemy do definicji wytwórcy odpadu.

Opracowanie:

KRZYSZTOF PIETRZAK – MERITUM COMPETENCE

Właściciel firmy Meritum Competence. Specjalista w zakresie przepisów prawnych dot. stosowania czynników chłodniczych (SZWO, f-gazy), były specjalista Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (gdzie m. in. koordynował wprowadzenie w Inspekcji Ochrony Środowiska nowego systemu kontroli przedsiębiorców).

Ekspert w zakresie przepisów prawnych w zakresie gospodarki odpadami – przeszkolił ponad 100 przedsiębiorców w zakresie „nowej” ustawy o odpadach (ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.).

Koordynator projektu audytów środowiskowych w firmie Meritum Competence.